La Lágrima (2)

Een nieuwe taal leren gaat in fases. Twee groepsgenoten en ik zijn gepromoveerd naar level 3. Dat betekent dat we nu vloeiend zinnen kunnen maken. Kunnen. Vooral dat woord. We kunnen het. Theoretisch gezien. Samen met een Amerikaan uit mijn groep, worden we door onze docenten ´sponzen´ genoemd. Waar de rest van de groep zachtjes wegsmelt door de hitte en watten in hun hoofd hebben door de benauwdheid, zijn hij en ik vol energie en stellen we direct de vragen over hoe, wanneer, in welke vorm een woord gebruikt wordt. Maar een taal leren gaat in fases. Zoals de Amerikaan het treffend kon zeggen; in het begin zaten we in de baby-fase. Dat betekent al stotterend proberen de juiste werkwoordsvormen te vinden. Of eigenlijk überhaupt een juist woord. Zoals hij het voorbeeld gaf: " Puueee… Puedo tene… tener flan?… Puedo tener flan por mi postre???” En dan het gevoel hebben een maraton te hebben gelopen. Een nieuwe taal leren is niet alleen woorden leren. Het is nieuwe concepten leren. Concepten die in het Nederlands en Engels helemaal niet bestaan. Waar wij met ´deze´, ´die´ en ´ dat´ uitkunnen, is er in het Spaans nog een concept om iets aan te duiden, in het Engels is het alleen ´this´ en ´that´. De Amerikaan heeft me aan het denken gezet. Want hij spreekt alleen Engels, de enige taal die hij ooit geleerd en gehoord heeft. Ik, en met mij alle mede-Europeanen hier, spreken vloeiend Engels naast onze moedertaal. Niet alleen vloeiend, de taal is me zo eigen dat ik grapjes, emoties en concepten kan uiten die er in het Nederlands helemaal niet zijn. Daarnaast begrijp ik Duits en een beetje Frans. Uit iedere taal kan ik wel iets halen wat me helpt bij het Spaans. Maar de Amerikaan heeft alleen de concepten uit het Engels. Hij is vol verbazing dat wij bi-lingual zijn. En gefrusteerd als de docenten aangeven: ¨stop met het in het Engels denken´. Wat? Dat is het enige wat hij kan! Zoals hij aangaf: ´het is alsof ik naar Duitsland ga om Duits te leren en daar met mijn mede-studenten vloeiend in het Spaans communiceer, terwijl ik in het Engels denk´. Tja, als je het zo bekijkt...dan is het ook wel bijzonder dat mijn vertaling van het Spaans naar het Engels en/of naar het Nederlands me even gemakkelijk afgaat. Soms vertaal ik een concept van het Spaans naar het Engels, omdat het gewoon beter ´past´ en daardoor makkelijker te snappen is.

Maar waar het me op de dansvloer, in de winkel, in de taxi en bus eigenlijk best gemakkelijk afgaat, zijn er altijd die situaties dat ik me oerstom voel. De Fotograaf en ik haalden gisteren zo´n lekkere bak met ijs, dat heerlijke ijs dat ze hier hebben. En terwijl de verkoopster me een vraag stelde, kon ik wel door de grond zakken, omdat ik geen enkel woord ervan begreep. Geen enkel! Na 4 weken les en een promotie naar level 3! De Fotograaf vertelde me snel dat de verkoopster vroeg of ik het ijs op wilde eten of mee wilde nemen. Gelukkig kon ik er wel antwoord opgeven in het Spaans. ´si, quiero comer ahora´. En daarna vertelde ik mijn schaamtegevoel aan de Fotograaf, en kwam ik tot de ontdekking dat hij ook niets van de vraag had begrepen! En blijken we allebei eenzelfde strategie te hebben. De strategie ´leer het ritme van de situatie kennen´. Als ik mijn was laat doen bij de locale laundryservice, weet ik welke vragen er na elkaar worden gesteld (moeten de kleuren gescheiden worden, wassen en drogen, voor wanneer moet het klaar etc). Omdat ik dat ritme ken, geef ik met gemak het antwoord. Terwijl ik er geen woord écht van begrijp, van die vragen. Opgelucht dat ik niet de enige ben die na enkele weken Spaans zich soms zo stom voelt, eet ik die hele bak ijs op. Gewoon, omdat ik dat wel in één keer kan.

Geschreven: woensdag 13 februari 2012:
El Museo Nacional de Tango. Een voordeel van ´s ochtends les hebben, is de middag vrij voor andere dingen. Een voordeel. Want de te korte nachten door het dansen, zijn het nadeel. Maar ja, dan is de middag weer goed voor een siësta.
Ik wilde eigenlijk gisteren gaan, naar het museum. Maar ook de tweede carnavalsdag was het museum gesloten. En dus belande ik in Casa Rosada. En wat zal ik daar nu eens over zeggen? In een groep van 40 man door zalen lopen, die overduidelijk zijn ingericht voor de rondleiding en niets authentieks hebben. Natuurlijk kun je door de inrichting heen kijken en iets van het échte Presidentieel Paleis ervaren en je voorstellen dat Evita Péron hier rondliep. Maar dan moet je een boel voorstellingsvermogen hebben. Waar Teatro Cólon in volle glorie is hersteld en er gepassioneerde gids rondliep, worden we hier door de gids opgejaagd door de zalen. Snel een foto, en door. Ik blijf continu als laatste achter om tenminste één foto te kunnen maken van een ruimte zonder een dozijn hoofden van de groep in beeld, of om een verhaal te kunnen lezen. Maar in plaats van dat mijn oprechte interesse wordt gewardeerd, word ik door de beveiliger weggejaagd. Een ervaring met een bittere nasmaak, dat is het (gelukkig hebben ze hier heerlijk ijs en dulce de leche om dat weer goed te maken).

En dus is het vandaag tijd voor El Museo Nacional de Tango. Hét Nationale Museum van de Tango. Dat moet wat zijn toch? Ik verwacht grootsheid, grote zalen vol met honderden voorwerpen. Er staat al een megarij toeristen voor Café Tortoni, het oudste tango-café van Buenos Aires (1858). Ik ben er vorig jaar al binnen geweest. Ik glip deze keer een zijdeur in naar het museum, dat boven het café gehuisvest is. Nauwelijks waarneembaar tussen alle overige plakkaten wordt het museum aangegeven. Ik kom uit in een oud trappenhuis en klim naar de eerste verdieping. En ik weet niet waarom ik het had verwacht, de grootsheid. Want ik had het kunnen weten. Het is Tango Mayke, Tango! Ingetogen, klein en oud. Drie kleine ´salons´ vertellen op simpele plakkaten de geschiedenis van de tango van 1850 tot aan toe. Er zijn enkele instrumenten. Originele letras de tango en boeken. Levensgrote foto´s van iedere zanger en muzikant die aan de tango-geschiedenis heeft bijgedragen. En ik ken het merendeel. Pugliese, Troilo, Gardel, Goyenne, Piazolla, Di Sarli en al die anderen. Ik ken bij sommige van hen zelfs bij het graf geweest. Ik ken hun tango´s (Malena, En Está Tarde Gris, La cumparsita, Tormenta en zoveel meer). Ik ken de verhalen, de emigranten die tussen 1850 en 1900 de eerste klanken van de tango lieten horen in de erbarmelijke omgeving van de arbeiderswijk en de bordelen. De meer elegante vorm van de tango die daarna ontstond, de Orquesta Tipica´s die ontstonden tussen de jaren ´20 en ´40 van de vorige eeuw. De schaarste aan bandeneons op dit moment, want de échte bandeneonspeler wil een bandoneon bespelen die in die periode in Duitsland zijn gemaakt. Elke bandoneon die gemaakt is na 1940 wordt beschouwd als modern en bevat het geheime ingrediënt van de bandeneons uit Duitsland niet. Niet de juiste klank. Maar bovenal een geschiedenis van verhalen over armoede, tragiek en pijn.
Drie kleine ´salons´over de tango, een paar boeken en heel veel foto´s. Dat is het. Ik ben zelfs alleen in die zalen. En terwijl oude tango´s uit een krakende platenspeler komen, word ik me opeens bewust van die hele geschiedenis, een cultureel erfgoed, die twee wereldoorlogen en een dictatuur heeft overleefd. Ik krijg een brok in mijn keel en er is weer een traan. Ik voel me opeens nietig, maar oh zo trots dat ik deel uit mag maken, kan maken, van iets dat zo groots is. Ik weet dat het aan de andere kant van de wereld onbegrijpelijk is, maar de geschiedenis voelt bijna als heilig.
En wat een geluk dat het woensdag is: vanavond de kans om de Tango te eren op een oude dansvloer, met een authentiek Orquesta Tipica met de unieke El cantor. Zij laten de geschiedenis voortleven. Zij bewaken het, samen met honderden muzikanten en dansers. En ik mag, ik kan, er even onderdeel van uitmaken.